Geçenlerde yaptığın anne-baba seminerinde önerdiğim çocuk gelişimi ile ilgili kitapları bir de buradan paylaşmak istedim. Ebeveynlere yönelik piyasada yüzlerce kitap var. Kitapların tümü de onu yazanların bakış açısıyla çocuğa doğru yaklaşım şeklini anlatıyor. Bunların arasından seçim yapmak ve yazılanlara güvenmek kolay değil. Bu kitaplardan fazlasıyla okumuş ve meslekte 18 yılını bitirmiş bir çocuk psikoloğu olarak en güvenilir ve etkili bulduğum kitapların bir listesiyle karşınızdayım. Devamı gelecek...
Nilüfer Devecigil- Işığın Yolu
Bu kitabı çocuk gelişimi kitabı kategorisine koymak kitaba haksızlık olur. Oyun terapisi sayesinde tanışma ve eğitim alma şansı bulduğum Nilüfer Devecigil muazzam bilgi birikimini ve deneyimlerini hiç sıkmadan, yormadan aktarmayı başarıyor. Ayşenur ve Michael’in ilişkisini okurken bir yandan da bağlanma, mindfulness, beyin, iletişim, tasavvuf ile ilgili çok değerli bilgilere sahip oluyoruz. Bir çırpıda okuyacağınız, tekrar tekrar dönüp bakacağınız, okuma önerileri ile ufkunuzu açacak bir kitap.
“Ne kadar güçlüydü çocukluğumuzdan yadigâr kalan bağlanma ilişkilerimiz. Nasıl işliyordu iliklerimize dek tüm o kalıplar, inançlar. Öyle ki sadece gözlüklerimizi değiştirmek yetmiyordu. Beynin her bir katmanını tuğlalarından sökmek gibiydi değişim. Anestezi almadan ameliyat olmak gibi. İstediğin kadar bilgiyle doldur, başkalarının tecrübelerini dinle, yardımcı olmuyordu. Bu ameliyat, acısını hissetmen gerekenlerden. Ve elindeki tek araç cesaret; ilişkiye girme ve içinde kalma cesareti.”
“ İlişkilerde incinir, ilişkilerde iyileşiriz.”
“Zorluklar, yürüdüğümüz yolda karşımıza çıkan engeller değildir. Zorluklar; yolun ta kendisidir. Zorluklar bizim iç çalışmalarımız, bizim yolumuz, bizim hayatımız.”
Aletha J. Solter- Bilinçli Bebek
Doğal Ebeveynlik Yaklaşımını temel alan Solter, çocuk yetiştirmeyi dünyanın en önemli işi olarak gördüğünü söylüyor. Bilinçli Bebek kitabında Solter diyor ki “O ne istediğini bilir, yeter ki dinleyin.” Bebeğimizin kendini ifade etmekte kullandığı dili, sinyallerini anlamaya başladığımızda yepyeni ve muhteşem bir ilişkinin başlangıcının atılacağını ve ebeveynler ile bebek arasındaki bu bağlanmanın bebeğin gelişimi için temel olduğunu anlatıyor kitabında. Her istediğinde bebeğimizi kucağımıza almanın, ağlamasına izin vererek stresten arınmasını sağlamanın, ona dokunmanın ve okşamanın öneminden bahsederek, bebeklerin asla şımarmayacağını, neye ihtiyacı varsa onu istediğini söyleyerek birçok güncel çocuk yetiştirme yaklaşımının yanlışlığını da ortaya koyuyor.
Aletha J. Solter - Çocuğunuza Kulak Verin
“Bilinçli Bebek” in devamı niteliğindeki bu kitabında Solter, 2-8 yaş arasındaki dönemde çocukların gelişimini, yaşadıkları zorlukları ve onlara nasıl yardımcı olacağımızı anlatıyor. En önemli şeyin ilişki olduğunu, anne-babanın çocukları ile sürekli ilişkide kalarak pek çok disiplin probleminin üstesinden gelebileceğini söyleyen Solter, zor zamanlarda, kriz anlarında neler yapabileceğinize dair pratik öneriler de paylaşıyor.
“Çocuğunuz, olası bütün ihtiyaçlarını gözden geçirmenize ve gerekli bütün bilgileri vermenize karşın hâlâ kabul edilemez davranışlarını sürdürüyorsa, muhtemelen birikmiş acı verici duyguları var demektir. Genellikle birikmiş korku ve hayal kırıklığı olan çocuklar yıkıcı, uygunsuz ve kabul edilemez davranışlarda bulunurlar. Bu tür davranışa verilen tepki genellikle sevgi ve ilgiyi geri çekmektir. Görmezden gelinen çocuğun böyle davranarak aradığı ilgiyi göremeyeceğini öğreneceği düşünülür. Oysa böyle zamanlarda çocukların ölesiye ilgiye ihtiyaçları vardır ve çocuğu görmezden gelmek sorunu ortadan kaldırmaz, ama her türlü ilgi de işe yaramaz.
Çocuğun ihtiyacı, kabul edilemez davranışlar sergilemek zorunda hissetmesine engel olacak bir yaklaşımdır. Böyle durumlarda gözetilmesi gereken iki temel prensip vardır. Birincisi kabul edilemez davranışı çocuğu incitmeden ve aşağılamadan durdurmaktır. Çocuğu azarlamak ve dövmek uzun vadede etkili olmayacak ve çocuğun başa çıkması gereken yeni acılara neden olacaktır. Bazen “Cama tekme atamazsın” gibi sınırları hatırlatan kesin bir cümle yeterli olabilir. Başka zamanlarda daha fazla güç (ama şiddet değil) kullanmanız ve örneğin başka bir çocuğa vuran bir çocuğu kesin bir şekilde engellemeniz ya da çocuğun elinden yıkıcı bir biçimde kullandığı nesneyi almanız gerekebilir.
İkinci adım, duygusal boşalmaya izin vermek ve bunu teşvik etmektir. Kabul edilemez davranışlarda bulunan bir çocuğun bu davranışlarının durdurulması, genellikle kendiliğinden bir duygusal boşalmaya neden olur. Ağlama ya da öfkelenme şeklindeki bu duygusal boşalma söz konusu davranışların yinelenmesini engelleyecek gerçek sağaltımdır.”
Aletha J. Solter- Oyun Oynama Sanatı
Bir Solter kitabı daha. Tüm kitapları içinde favorim kesinlikle “Oyun Oynama Sanatı”. Danışanlarımın anne-babalarına mutlaka öneririm bu kitabı. Kızımla yaşadığımız zor zamanlarda da bu kitaptaki öneriler kurtarıcım olmuştur hep. Oyunun iyileştirici gücünü, çocuklarımızla aramızdaki ilişkiyi oyunla nasıl güçlendireceğimizi, kahkaha atmanın önemini gösteriyor “Oyun Oynama Sanatı”. Kardeş doğumu, okula alışma süreci, doğal afetler, travmatik olaylar gibi başlıklar altında bu zorlayıcı yaşam olaylarında hangi oyunlarla çocuğumuza destek olabileceğimiz bol örnekle anlatıyor Solter.
“Çocuğunuz, bütün duygularını, en acı verici olanları bile onaylayıp kabul etmenize ihtiyaç duyar. Sizin göreviniz, onun nasıl duygular besleyip beslememesi gerektiğine karar vermek değil; ne hissederse hissetsin sevmek ve kabullenmektir.”
Dan Siegel/ Tina Payne Bryson- Bütün Beyinli Çocuk
Bir psikiyatr, bilim insanı, eğitmen ve bilgilerini aktarma konusunda çok tutkulu bir araştırmacı. Dan Siegel, tanışmaktan ve eğitim almaktan mutluluk duyduğum bir dahi. Bu kitabında, beynin sağ ve sol yarımkürelerini birlikte kullanabilmeleri için çocuklarımıza nasıl yardımcı olacağımıza dair stratejiler aktarıyor ebeveynlere. “Beynin işleyişiyle ilgili birkaç basit ve kolay anlaşılır temel ilkeyi tanıyarak, çocuğunuzu daha iyi anlayabilecek, güç durumlara daha etkili çareler bulabilecek ve onun sosyal, duygusal ve zihinsel sağlığı için sağlam temeller oluşturabileceksiniz.” diyor kitabında Siegel. Örnek olaylar, resimler, şekiller, haritalarla bu teoriyi kolaylıkla anlamamız ve çocuklarımıza anlatmamız için elinden geleni yapmış yazar. Siegel’ın vurguladığı önemli bir konu da kriz anlarının aslında mükemmel öğrenme ortamları olduğu ve çocuğumuzun entegre olmasını sağlamak için bir fırsat yarattığı.
Dan Siegel “Dramsız Disiplin” adlı kitabında da tüm yaş grubundaki çocuklar için ideal ve yapıcı disiplin yöntemlerini anlatıyor. Disiplin ile ilgili sorunlar yaşayan ebeveynlere yol gösterecek bir kitap.
Mine Kilitci.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder